ประวัติความเป็นมาของดอยหมื่อก่าโด่และดอยพาตี่โด่
ดอยหมื่อก่าโด่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวแบบเชิงอนุรักษ์ธรรมชาติ เป็นภูเขาและหน้าผาสูงชัน อยู่สูงจาก ระดับน้ำทะเล1927เมตร ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ยังไม่เปิดเป็นอย่างทางการ เป็นแหล่งที่ชาวบ้านในพื้นที่ได้อนุรักษ์ไว้ ดอยหมื่อก่าโด่ อยู่ระหว่าง รอยต่อเขตอำเภอขุนยวมและเขตอำเภอแม่แจ่ม หมู่บ้านที่มีพื้นที่ติดกับดอยหมื่อก่าโด่ คือบ้านหัวแม่ลาก๊ะ หมู่ที่8 และ บ้านแม่โกปี่ หมู่ที่ 2 ตำบลแม่ยวมน้อย อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ส่วนเขตอำเภอแม่แจ่ม หมู่บ้านที่ติดกับดอยหมื่อก่าโด่คือบ้านแม่สะต๊อบ ตำบลแม่ศึก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ดอยหมื่อก่าโด่ยังอุดมสมบูรณ์ด้วยป่าไม้ และ ยังมีสัตว์ป่า บางชนิด เช่น เก้ง กวางผา ลิง นก และ ชาวบ้านยังพบรอยเสืออยู่ ดอยหมื่อก่าโด่ ยังมีกุหลาบพันปีสีแดง กล้วยป่า กล้วยไม้ดินอีกหลายชนิด
เมื่อหลายอายุคนมาแล้ว มีชาวบ้านได้กล่าวว่า มีชาวบ้านอำเภอแม่แจ่ม ที่มีชื่อว่า นายเดาะพรือ ไม่ทราบนามสกุล เป็นผู้ค้นพบเป็นคนแรก ต่อมานายเดาะพรือได้ปักหลักสร้างที่อยู่อาศัย ณ หัวน้ำแม่ลาก๊ะ และนายเดาะพรือก็กลายเป็นผู้นำหมู่บ้านในสมัยนั้นมีการเล่าขานว่า ในอดีตมีหญิงชายคู่หนึ่งรักกันมานาน และได้ตกลงแต่งงานกัน จนได้กำเนิดบุตร 2 คน บุตรคนแรกเป็นผู้ชาย และ บุตรคนที่สอง เป็นผู้หญิง ต่อมาไม่กี่ปีก็ได้เกิดปัญหาทางครอบครัวเกิดขึ้น เกิดมีปากเสียงกันอย่างรุนแรง ถึงขั้นต้องเลิกรากัน ทั้งคู่ก็ได้ตกลงแบ่งบุตรกัน โดยทางฝ่ายชายที่ชาวบ้านเรียกชื่อว่า พาตี่โดะ หมายถึง ลุงใหญ่ ในหมู่บ้าน ก็ได้พาบุตรชายเข้าป่าขึ้นเขาไปทางทิศเหนือของหมู่บ้าน ภูเขาลูกที่พาตี่โดะได้พาบุตรชายไปนั้นซึ่งอยู่ติดกับ หมู่บ้านปางเกี๊ยะ และ บ้านแม่สะต๊อบ ต่อมาชาวบ้านก็ได้เรียกชื่อดอย หรือ ภูเขาลูกนี้ว่า ต่าหลู่พาตี่โดะ เป็นภาษาปาเกอญอ ซึ่งหมายถึง ดอยหรือภูเขาของพาตี่โดะ แปลเป็นไทยซึ่งหมายถึง ดอยหรือภูเขาของ ลุงใหญ่ ปัจจุบันเรียกเพี้ยนไปจากเดิม เป็นดอยพาตี่โด่ จนถึงปัจจุบัน
ส่วนหมื่อก่าโดะ หมายถึง ป้าใหญ่ ในหมู่บ้าน ก็ได้พาบุตรสาวเข้าป่าเช่นกัน ไปเข้าป่าขึ้นเขาอีกลูกหนึ่งไปทางทิศใต้ ซึ่งติดกับบ้านหัวแม่ลาก๊ะ บ้านแม่โกปี่ ต่อมาชาวบ้านได้ตั้งชื่อหรือเรียกดอยลูกนี้ว่า ต่าหลู่หมื่อก่าโดะ เป็นภาษาปาเกอญอ หมายถึง ดอยหรือภูเขาของหมื่อก่าโดะ แปลเป็นไทย ซึ่งหมายถึง ดอยหรือภูเขาของป้าใหญ่ปัจจุบันเรียกเสียงเพี้ยนไปจากเดิม เป็นดอยหมื่อก่าโด่ หลังจากพาตี่โดะ และ หมื่อก่าโดะ ได้พาบุตรขึ้นเขา คนละลูกแล้ว ชาวบ้านในหมู่บ้านไม่รู้ชะตากรรม ของคนทั้งสี่คนเลย เนื่องจากว่าสมัยนั้นยังมีสัตว์ดุร้ายอยู่ ชาวบ้านไม่กล้าเข้าป่า ออกตามหาบุคคลทั้งสี่เลย จนเป็นตำนานเล่าขานจนถึงปัจจุบัน
ความเชื่อเกี่ยวกับดอยหมื่อก่าโด่ และดอยพาตี่โด่
โดยสอบถามจากชาวบ้านในพื้นที่ว่ายังมีชาวบ้านบางกลุ่ม หรือบางคน ในปัจจุบันยังมีความเชื่อด้านคู่ครอง คู่รัก ของคนหนุ่มสาว ที่กำลังรักกัน เป็นแฟนกัน ทางญาติพี่น้องหรือพ่อ แม่ จะไม่ให้ขึ้นดอยทั้งสองลูกนี้ จนกว่าจะแต่งงานกัน เพราะเกรงว่าความรักของคนหนุ่มสาวจะไม่สมหวัง เหมือนกับ พาตี่โดะ และ หมื่อก่าโดะ
สิ่งที่น่าสนใจ และ ควรอนุรักษ์และรักษาไว้
ดอยหมื่อก่าโดะ ยังเป็นแหล่งดอยธรรมชาติ ยังมีสัตว์ป่า ที่หายากในประเทศไทยในปัจจุบัน เช่น กวางผา เลียงผา,เสือนกพยาไฟ,นกปรอทหัวโขนแก้มแดง และดอกกุหลาบพันปีสีแดง
ติดตามได้ที่แฟนเพจ Backpacker by Peter / น้าเตอร์ท่องโลก เพราะโลกยังมีสิ่งแปลกใหม่น่าค้นหาอยู่ตลอดเวลา ผมจึงต้องออกเดินทางเพื่อแสวงหาประสบการณ์แปลกใหม่ในหลายรูปแบบ เดินป่า ปีนเขา ท่องเที่ยวธรรมชาติ วัฒนธรรม และนำสิ่งเหล่านั้นกลับมาแบ่งปันผ่านผลงานภาพถ่ายให้กับเพื่อนๆที่มีหัวใจรักการเดินทางเช่นเดียวกัน เพจนี้ต้องการที่จะนำเสนอข้อมูลจากประสบการณ์การเดินทางด้วยตนของผม ที่ดำเนินการเองในทุกขั้นตอน เพราะต้องการเข้าถึงและสัมผัส อย่างลึกซึ้งและผมเชื่อว่าสีสันของการเดินทางไม่ได้เกิดขึ้น ณ ตรงจุดหมายปลายทางเท่านั้นแต่ยังรวมถึงสิ่งต่างๆ ที่เกิดในระหว่างการเดินทาง
ดอยหมื่อก่าโด่ 4 ก.พ. 2555
ดอยหมื่อก่าโด่ 5 ก.พ. 2555